رهیافتهای مواجهه با چالش‌های اخلاقی احکام کیفری اسلام
احکام جزایی بخشی از پیکرۀ شریعت اسلامی را تشکیل میدهند. در دنیای جدید برخی مدعی‌اند بعضی از این احکام از قبیل اعدام مرتد، شیوههای خشن مجازات، لوث و قسامه، قصاص مادر و... با معیارهای اخلاقی مغایر هستند. در مواجهه با این مسئله، سه رهیافت اصلی را شاهدیم: مدافعهجو و توجیهگرا؛ منتقد و اصلاحگرا؛ اخل...
Saved in:
| Main Authors: | , , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2024-11-01
|
| Series: | فقه و اصول |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jfiqh.um.ac.ir/article_44497_e645993c27e217309e5b75c9b15466ce.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| Summary: | احکام جزایی بخشی از پیکرۀ شریعت اسلامی را تشکیل میدهند. در دنیای جدید برخی مدعی‌اند بعضی از این احکام از قبیل اعدام مرتد، شیوههای خشن مجازات، لوث و قسامه، قصاص مادر و... با معیارهای اخلاقی مغایر هستند. در مواجهه با این مسئله، سه رهیافت اصلی را شاهدیم: مدافعهجو و توجیهگرا؛ منتقد و اصلاحگرا؛ اخلاق/عقلگرا. دستهٔ نخست اساساً منکر وجود هرگونه چالشی است و احکام شرعی را منطبق بر اخلاق دینی میداند. گروه دوم با قبول اصل چالش، اصلاحاتی در این موارد به عمل میآورد. اما رهیافت اخلاقگرا ضمن تأکید بر لزوم انطباق شریعت با گزارهها و هنجارهای اخلاقی، به ایجاد تغییرات اساسی در مبانی احکام جزایی باور دارد. این جستار با به‌کارگیری روش تحلیلی‌انتقادی درصدد ارائۀ راه‌حلی عملی جهت رفع تغایر میان برخی از احکام جزایی با معیارهای اخلاقی و جامعهپذیرترکردن آن‌هاست. باور نگارندگان آن است در مواردی که حکمی جزایی با عقلانیت و وجدان جمعی در تغایر باشد، گزارۀ اخلاقی مقدم میشود؛ ازاین‌رو ضروری است پاره‌ای از احکام جزائی در پرتوِ اصول اخلاقی و عقلانی مورد بازخوانی واقع شود. |
|---|---|
| ISSN: | 2008-9139 2538-3892 |