درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی
در میان انواع عبادات، زکات چهره‌ای ویژه دارد؛ چراکه ترکیب وِجهۀ حق‌اللهی و حق‌الناسی در آن و نیز درآمیختنِ دو چهرۀ فردی و عمومی، به آن جایگاهی ممتاز داده است؛ در طول تاریخ فقه، نگاه به حوزۀ فقه زکات، عمدتاً فردگرایانه بوده است. لیکن پس از انقلاب اسلامی با آشکارشدن ناکارآمدیِ رویکرد فردی تلاش‌هایی از...
Saved in:
| Main Authors: | , |
|---|---|
| Format: | Article |
| Language: | fas |
| Published: |
Ferdowsi University of Mashhad
2025-02-01
|
| Series: | فقه و اصول |
| Subjects: | |
| Online Access: | https://jfiqh.um.ac.ir/article_44477_0a5bc876fe717491d74f804355849166.pdf |
| Tags: |
Add Tag
No Tags, Be the first to tag this record!
|
| _version_ | 1823865298368856064 |
|---|---|
| author | محمد رضا کیخا علیرضا آبین |
| author_facet | محمد رضا کیخا علیرضا آبین |
| author_sort | محمد رضا کیخا |
| collection | DOAJ |
| description | در میان انواع عبادات، زکات چهره‌ای ویژه دارد؛ چراکه ترکیب وِجهۀ حق‌اللهی و حق‌الناسی در آن و نیز درآمیختنِ دو چهرۀ فردی و عمومی، به آن جایگاهی ممتاز داده است؛ در طول تاریخ فقه، نگاه به حوزۀ فقه زکات، عمدتاً فردگرایانه بوده است. لیکن پس از انقلاب اسلامی با آشکارشدن ناکارآمدیِ رویکرد فردی تلاش‌هایی ازسوی صاحب‌نظران برای حکومتی جلوه‌دادنِ فقهِ زکات صورت پذیرفت ولی تاکنون کمتر پژوهشی به تحلیل فلسفی و روشمند تحول رویکرد فردی به حکومتی در حوزهٔ فقه زکات پرداخته است. این پژوهش که به‌روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده نشان می‌دهد که زکات اساساً تأسیسِ حاکمیتیِ محض است و اقتضائات زمینه‌ای، آن را به نهادی خصوصی مبدّل نموده بود؛ ازاین‌رو با بهره‌گیری از مبانی فلسفی حاکم بر فقه زکات، مجدداً می‌توان رویکرد حکومتی را بر آن حاکم نمود و آنگاه برای انضمامی‌نمودن این نگاه فلسفی، ایدۀ تجمیع متمرکز و توزیع متوازن زکات و مدل عملیاتی‌شدن آن را ارائه کرد. |
| format | Article |
| id | doaj-art-b6923f3c547d452b8907df206e2091e4 |
| institution | Kabale University |
| issn | 2008-9139 2538-3892 |
| language | fas |
| publishDate | 2025-02-01 |
| publisher | Ferdowsi University of Mashhad |
| record_format | Article |
| series | فقه و اصول |
| spelling | doaj-art-b6923f3c547d452b8907df206e2091e42025-02-08T07:22:57ZfasFerdowsi University of Mashhadفقه و اصول2008-91392538-38922025-02-0156419722610.22067/jfiqh.2023.83103.160044477درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتیمحمد رضا کیخا0علیرضا آبین1دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدهٔ الهیات، حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایراناستادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، حقوق و معارف اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایراندر میان انواع عبادات، زکات چهره‌ای ویژه دارد؛ چراکه ترکیب وِجهۀ حق‌اللهی و حق‌الناسی در آن و نیز درآمیختنِ دو چهرۀ فردی و عمومی، به آن جایگاهی ممتاز داده است؛ در طول تاریخ فقه، نگاه به حوزۀ فقه زکات، عمدتاً فردگرایانه بوده است. لیکن پس از انقلاب اسلامی با آشکارشدن ناکارآمدیِ رویکرد فردی تلاش‌هایی ازسوی صاحب‌نظران برای حکومتی جلوه‌دادنِ فقهِ زکات صورت پذیرفت ولی تاکنون کمتر پژوهشی به تحلیل فلسفی و روشمند تحول رویکرد فردی به حکومتی در حوزهٔ فقه زکات پرداخته است. این پژوهش که به‌روش توصیفی‌تحلیلی انجام شده نشان می‌دهد که زکات اساساً تأسیسِ حاکمیتیِ محض است و اقتضائات زمینه‌ای، آن را به نهادی خصوصی مبدّل نموده بود؛ ازاین‌رو با بهره‌گیری از مبانی فلسفی حاکم بر فقه زکات، مجدداً می‌توان رویکرد حکومتی را بر آن حاکم نمود و آنگاه برای انضمامی‌نمودن این نگاه فلسفی، ایدۀ تجمیع متمرکز و توزیع متوازن زکات و مدل عملیاتی‌شدن آن را ارائه کرد.https://jfiqh.um.ac.ir/article_44477_0a5bc876fe717491d74f804355849166.pdfزکاتفقه فردیفقه حکومتیروششناسیتجمیع زکاتتوزیع متوازن زکاتفلسفهٔ فقه |
| spellingShingle | محمد رضا کیخا علیرضا آبین درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی فقه و اصول زکات فقه فردی فقه حکومتی روششناسی تجمیع زکات توزیع متوازن زکات فلسفهٔ فقه |
| title | درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی |
| title_full | درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی |
| title_fullStr | درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی |
| title_full_unstemmed | درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی |
| title_short | درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی |
| title_sort | درآمدی بر مبانی فلسفی تأثیرگذار بر ایجاد تحول فقه زکات از رویکرد فردی به حکومتی |
| topic | زکات فقه فردی فقه حکومتی روششناسی تجمیع زکات توزیع متوازن زکات فلسفهٔ فقه |
| url | https://jfiqh.um.ac.ir/article_44477_0a5bc876fe717491d74f804355849166.pdf |
| work_keys_str_mv | AT mḥmdrḍạḵykẖạ drậmdybrmbạnyflsfytạtẖyrgdẖạrbrạyjạdtḥwlfqhzḵạtạzrwyḵrdfrdybhḥḵwmty AT ʿlyrḍạậbyn drậmdybrmbạnyflsfytạtẖyrgdẖạrbrạyjạdtḥwlfqhzḵạtạzrwyḵrdfrdybhḥḵwmty |